• برنامه ریزی و هدایت شکل گیری و استقرار مدیریت مشارکتی پایدار در بهره برداری از شبکه انتقال منابع آب کشاورزی در استان خوزستان
  

• ظرفیت سازی، مشارکت و آگاهی رسانی در  راستای حفاظت، بهره برداری و مدیریت پایدار تالاب های استان خراسان رضوی

• پروژه پژوهشی “راهکارهای مشارکت زنان در مدیریت پایدار منابع آب زیر زمینی؛ تجارب و مدل های بین المللی”

• طرح افزایش آگاهی و مشارکت جوامع محلی در مدیـریت پـایدار منابع آب و خاک در حوزه آبخیز حبله رود از طـریق آمـوزش دانش آموزان روستایی

• مطالعه پایه اقتصادی – اجتماعی و تعیین گروه های تاثیرگذار برای بسترسازی مشارکت جوامع محلی در حفاظت از پناهگاه حیات وحش (خراسان شمالی)

• تفاهم نامه همکاری مشترک برای بسترسازی اجتماعی حمایت و حفاظت از تنوع زیستی در استان خراسان رضوی

…………………………..

برنامه ریزی و هدایت شکل گیری و استقرار مدیریت مشارکتی پایدار در بهره برداری از شبکه انتقال منابع آب کشاورزی در استان خوزستان

انتقال مدیریت و استقرار مدیریت مشارکتی در شبکه های آبیاری و زهکشی در سال های اخیر، بیش از پیش ضرورت یافته است؛ با این وجود، مدل و الگوی موفقی که تشکل های ایجاد شده در این مسیر را به خودگرانی و پایداری رسانده باشد؛ در سطح محلی و یا ملی، تاکنون پیاده سازی نگردیده است. این امر به دلیل پیچیدگی ها و ماهیت میان رشته ای کارهاییست که باید انجام گیرد و به طور مشخص چهار بعد امور اجتماعی، امور فنی، امور اقتصادی و امور حقوقی را توامان به کار گرفته و سامان دهد.

با توجه به تجارب و مدلی موفقی که گروه مهندسی- اجتماعی آبانگاه در ظرفیت سازی، استقرار و پایدارسازی نهادهای بهره بردار محلی در حوزه آب و محیط زیست برای نخستین بار و بطور مبتکرانه بکار برده است، سازمان آب و برق خوزستان، تصمیم به بکارگیری و بهره مندی از تخصص های میان رشته ای و توان کارشناسی این گروه در جهت برنامه ریزی، راهبری و شکل دهی به مدیریت مشارکتی در منطقه ای الگویی در منطقه خرمشهر- آبادان نموده است.

ظرفیت سازی، مشارکت و آگاهی رسانی در  راستای حفاظت، بهره برداری و مدیریت پایدار تالاب های استان خراسان رضوی

با توجه به اهمیت و ارزش تالاب ها در نظام اکوسیستم همچنین مدیریت پایدار منابع آب در حوضه های آبریز، با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، طرح ظرفیت سازی و اگاهی رسانی در راستای حفاظت از تالاب های استان خراسان رضوی با تاکید بر نقش جوامع محلی توسط گروه مهندسی-اجتماعی آبانگاه انجام پذیرفت. در این طرح ضمن تدوین محتوای آموزشی متناسب و دقیق، سلسله نشست های آموزشی و توانمندسازی در شهرستان های مختلف استان برگزار گردید.

استان خراسان رضوی، از استان های پیشگام در ترویج و اشاعه فرهنگ زیست محیطی است و تاکنون در قالب طرح های مختلف از جمله محیط یار (آموزش حفاظت از محیط زیست به دانش آموزان)، گروه های مختلف اجتماعی در استان مورد آموزش های زیست محیطی قرار گرفته اند.

پروژه پژوهشی “راهکارهای مشارکت زنان در مدیریت پایدار منابع آب زیر زمینی؛ تجارب و مدل های بین المللی”

زنان نیمی از جامعه بشری را تشکیل داده­ اند و علاوه بر تاثیرگذاری بر امور جاری و روزمره، اثرگذاری درازمدت و پایداری را از طریق تربیت نسل­ های بعدی اجتماع بر عهده دارند. با این وجود، در کشورهای در حال توسعه، به دلایل متعدد، بستر و زمینه حضور گسترده آن­ها در عرصه های مختلف از جمله در حفاظت از منابع طبیعی، محیط زیست و مدیریت منابع آب فراهم نگردیده است. این در حالی است که بنا به پژوهش های انجام گرفته، زنان می توانند در این عرصه ها، نقشی مهم و اساسی برعهده داشته باشند.

در ایران اما طی سال ­های اخیر و با پر رنگ تر شدن ضرورت انجام اقدامات غیر سازه ای و تدوین برنامه هایی در خصوص مشارکت دهی جوامع در مدیریت منابع آب، نگرانی از عدم وجود برنامه و راهکار متمرکز و بومی جهت جلب مشارکت زنان در این بخش افزایش یافته است. بر این اساس، شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با تعریف طرحی پژوهشی اقدام به بررسی تجارب مرتبط و موفق جهانی و تطبیق آنها با شرایط کشور و منطقه نموده است. در این پژوهش که توسط مرکز پژوهشی زیست محیطی خاوران با همکاری تیم گروه آبانگاه در حال انجام است، ضمن تحلیل و بهره گیری از اقدامات موثر کشورهای پیشرو و سازمان های بین المللی در امر مشارکت دهی زنان در مقوله آب، با لحاظ ظرفیت ها و ظرافت­های فرهنگی، سنتی و مذهبی جامعه ایرانی، مدل و الگویی بومی به منظور بهره برداری از ظرفیت های زنان روستایی در امر مدیریت پایدار منابع آب زیر زمینی تدوین می گردد. نتایج این پژوهش، بویژه در طرح ملی احیاء و تعادل بخشی آب های زیرزمینی، می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

طرح افزایش آگاهی و مشارکت جوامع محلی در مدیریت پایدار منابع آب و خاک در حوزه آبخیز حبله رود

از طریق آموزش دانش آموزان روستایی

طرح مدیریت پایدار منابع آب و خاک حبله رود در فاز دوم، درصدد دستیابی به الگوی مناسب مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز کشور در مناطق خشک و نیمه خشک بوده و بر آن است تا این مهم را از طریق تقویت هماهنگی بین بخشی در سطح دست اندرکاران مختلف و نیز اجرای فرآیندهای مشارکت مدارانه محلی محقق سازد. هدف نهایی این طرح، بر توسعه مدیریت جامع منابع طبیعی تجدید شونده بنا گردیده است.

تحقق این دستاوردها، بدون مشارکت وسیع و همه جانبه آبخیزداران و بهره برداران عرصه‌های منابع طبیعی امکانپذیر نمی باشد و یکی از بهترین راهکارها در راستای افزایش مشارکت همه جانبه جامعه‌ی محلی، سرمایه‌گذاری فکری روی دانش آموزان و نسل آتی بهره برداران حوزه می‌باشد تا از طریق حساس شدن به مقوله منابع طبیعی و لزوم بهره‌برداری خردمندانه از این مواهب، آینده اقتصادی، اجتماعی و نیز محیط زیستی حوزه را ضمانت نمایند. بر این اساس، چارچوب عملیاتی سازی این مهم در راستای آموزش مدارس و دانش آموزان حوزه آبخیز حبله رود در حوزه استان سمنان، شهرستان گرمسار برای نیمسال اول سال تحصیلی  ۹۳-۱۳۹۲ توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور و برنامه توسعه ملل متحد تنظیم شد و با تعیین فازهای اجرائی و مراحل گام به گام اجرای این مقوله و انتخاب  مهندسی مشاور آبانگاه به عنوان مشاور مجرب در این رابطه، مسیر روشنی را برای اجرای طرح افزایش آگاهی آبخیزداران تبیین نمود.

جهت آشنایی بیشتر  با این طرح،کتاب آثار دانش آموزان ابتدایی را دانلود و همچنین به سایت(www.stu-hablehroud.ir) مراجعه نمایید.

مطالعه پایه اقتصادی – اجتماعی و تعیین گروه های تاثیرگذار برای ایجاد و زیربنای مشارکت جوامع محلی

در حفاظت از پناهگاه حیات وحش (خراسان شمالی)

ایجاد بستر همکاری و مشارکت پایدار جوامع محلی در پاسداری از منابع طبیعی و محیط زیست از جمله آرمان ها و برنامه هایی است که نقش موثری در تحقق هرگونه برنامه حفاظتی ایفا خواهد نمود.اهمیت این مهم در حفاظت از گونه های جانوری ارزشمند و در حال انقراضی چون یوزپلنگ آسیایی که زمانی از شبه قاره هند تا افغانستان، ترکمنستان و ایران تا شبه جزیره عربستان و سوریه پراکنده بود و در حال حاضر تنها در چهار زیستگاه واقع شده در ایران از جمله “پناهگاه حیات وحش میاندشت” قرار دارد، دو چندان می نماید.

برای دستیابی به هدف جلب مشارکت پایدار جوامع محلی و سایر کنشگران مرتبط با موضوع حفاظت، اولین گام شناخت و آنالیز دقیق مسئله و کنشگران درگیر و روابط فی مابین به شیوه ای منسجم و علمی می باشد. متد و الگوریتم آنالیز کنشگران (Actor analysis) از جمله این متدها بوده که توسط دفتر پروژه ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با همکاری گروه اجتماعی- مهـندسی آبانگاه در پنـاهـگاه حیات وحش میـاندشـت در سال های ۱۳۹۳ و۱۳۹۴ تعریف و پیاده سازی گردیده است.

مطابق چارچوب متد معرفی شده، در اجرای پروژه شش فاز تعریف گردیده است:

1. تعریف هدف و شرایط تحلیل کنشگران
2. مطالعه پایه اقتصادی – اجتماعی جوامع محلی پیرامون پناهگاه حیات وحش میاندشت
3. تعیین گروه های دارای بیشترین اثرات بر پناهگاه حیات وحش میاندشت
4. تعیین و شناسایی کنشگران از میان جوامع محلی تاثیرگذار
5. گردآوری و ارزیابی منافع کنشگران و تاثیر برنامه های حفاظت از منافع ایشان
6. آموزش و ایجاد شبکه افراد علاقه مند و فعال (شوراها، معلمان، روحانیون و بهیاران) جهت به عهده گرفتن مسئولیت های مشارکت

تفاهم نامه همکاری مشترک برای بسترسازی اجتماعی حمایت و حفاظت از تنوع زیستی در استان خراسان رضوی

ظرفیت سازی و جلب مشارکت های جوامع محلی برای حفاظت از گونه های در حال انقراض زیستی محور تفاهم نامه سه جانبه میان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، یکی از موسسه های مالی و اعتباری جهت تامین ابعاد مالی و مهندسین مشاور آبانگاه برای پوشش ابعاد علمی و فنی بحث در سال ۱۳۹۳ بوده است.

تصاویر برگزیده از پروژه های حوزه “بستر سازی و مدیریت مشارکتی”